برقو ابزاری است که دقیق بوده و از آن به منظور بزرگ تر یا گرد نمودن سوراخ های ایجاد شده با مته استفاده می شود. وقتی نیاز باشد که اندازه سوراخ دقیق باشد در این صورت ابتدا بایر سوراخی ایجاد کرد که قطر آن چند هزارم میلی متر کوچکتر از اندازه دلخواه باشد و سپس آن را به وسیله برقو به اندازه دلخواه درآورد.
تاریخچه برقو
در گذشته برقو در صنعت اهمیت بسیار داشت به طوری که دستگاه هایی در آن زمان وجود داشت که که در سر یک سر خود برقو داشتند. فردی به نام ویلکنسون برقوهایی ساخته بود که در پیشرفت صنعتی ماشین های بخار موثر بودند. وی در کارگاه های خود دستگاه هایی داشت که در یک سر برقو و استوانه ای آهنی داشت که در قسمت طوقه آن شش الی هشت تیغه در شیارها تعبیه شده بود. لوله ای که باید با برقو زده می شد روی چهارچرخه ای گذاشته می شد که این چهارچرخه توسط چرخ و طناب بر روی ریل چوبی کشیده می شد. این دستگاه دارای مرغابی در مرکز خود بود که توسط آن عمل می کرد و دارای جعبه دنده ای بود که حرکت را سمت چهار موضع کاری منتقل می کرد.
میله برقو زنی در آن زمان قطر زیادی داشت که انتهای قطعه را به وسیله یک کارنگهدار نگه می داشت و به این ترتیب نیازی به آویخته بودن قطعه نبود. ابزار برش در این دستگاه یک تاج داشت که روی آن تیغ ها به صورت ردیف شده قرار داشتند.
در ابتدا دستگاه برقو به صورت افقی رواج داشت که به صورت میله ای با ارتفاع بود که اگر می خواستند روی این دستگاه استوانه های بزرگ را برقو کاری کنند، نتیجه کار یا خیلی دقیق نمی شد و یا به دست آوردن نتیجه دقیق به سختی صورت می گرفت، به همین دلیل فرانسوی تصمیم گرفتند دستگاه برقوی عمودی بسازند.
دستگاه های برقوی افقی و عمودی کارهای محدود و ساده ای مثل تراش قطعات کوچک انجام می دادند، بعدها به دستگاه برقوی افقی یک میز اضافه کردند که قابلیت تنظیم ارتفاع داشت و به این ترتیب علاوه بر برقوزنی برای کارهای دیگری مثل فرز یا مته کاری استفاده می شد.
انواع برقو
برقوها در دو نوع ماشینی و دستی موجود هستند.
برقو دستی
این گونه برقوها دارای سر چهارگوش آچارخور دستی هستند که اندازه آن با آچارهای دستی مطابقت دارد. برقوهای دستی دارای شیارها یا تیغه های برنده هستند که از قسمت سر به سمت ته شیب کمی دارند که باعث تسهیل فرآیند برقوزنی می گردد. این گونه برقوها با شیارهای راست یا مارپیچ درست می شوند. اگر برقو دستی در ماشین برقو زنی استفاده شود آسیب می بیند.
برقو ماشینی
این نوع برقوها دارای دنباله ای هستند که شبیه به دنباله مته است و مناسب برای سرعت های بالا است. برخی ماشین های خودکار وجود دارند که پیچ زن هستند و ابزارهای کوتاهی بر روی آنها سوار است. از برقوهای کوتاه بیشتر برای برقوکاری در این ماشین ها مورد استفاده قرار می گیرند. در قست دنباله این برقوها سوراخی تعبیه شده است تا بتوانند در ابزارگیر پیچ خور سوار شوند.
انواع برقوهای ماشینی
برقوهای ماشینی در انواع زیر موجود هستند:
· برقوهای دنباله دار
· برقوهای دنباله دار بازشو
· برقوهای دنباله دار رز
· برقوهای پوسته ای
اجزای برقو
اجزای برقو شامل سه قسمت بدنه، دم و لبه های برنده است.
انواع گونه های برقو
· کل برقوها به گونه های زیر تقسیم می گردند:
· بازشو
· الماسی
· توخالی
· جدارتراش
· تنظیم پذیر
· خیاره دار
· دستی
· دنباله دار
· گشادکن
· ماشینی
· مخروطی
· مخروطی مورس
برقوهای ماشینی به سه دسته ماشینی بازشو، خیاره دار، سنگین و گلبرگی تقسیم می شود.
برقوهای مارپیچی
برقوهای که به صورت مارپیچی هستند نسبت به سایر برقوها، براده بردای را ملایم تر و بهتر انجام می دهند. برقوهای تنظیم پذیر نیز وجود دارند که حساس هستند و قبل از شروع فرآیند برقوکاری باید قطر تیغه آن را توسط میکرومتر اندازه گیری کرد و در استفاده از آن ها دقت لازم را به خرج داد.
برقوهای مخروطی
برقوهای مخروطی مورسی نیز به منظور ایجاد سوراخ های استاندارد در برقوهای ماشینی و دستی مورد استفاده قرار می گیرند. همچنین در مهره ماسوره ها، مادگی ها و محورها مورد استفاده قرار می گیرد. در کل برقوهای مخروطی برای کارهای خاص مورد استفاده قرار می گیرند.
اره لنگ